Page 15 - ahşap yat sektörü ihtiyaç analizi

b) Yan Sanayinin gelişmesi: Ülkemizde gemi yan sanayi, gemi inşa sanayimizin son
yıllardaki gelişimine paralel olarak gelişme göstermekte fakat bazı gemi yan sanayi
ürünlerinin ülkemizde üretiminin yetersizliği sebebiyle tersaneler, yan sanayi

ürünlerinin bir kısmını yurt dışından ithal etmektedirler. Yan sanayinin gemi değerinin
önemli bir yüzdesi (yaklaşık %20) (EMEC- European Marine Equipment Council’a göre)
olduğu göz önünde bulundurulduğunda, yan sanayinin gelişiminin gemi inşa
sektöründeki rolü ya da başka bir ifade ile iki sektörün birbiriyle etkileşimi daha da iyi
anlaşılmaktadır.

Gemi ve yat inşasında malzeme ve ekipman olarak kullanılan yerli katkı oranı
ortalama % 35- 40 civarındadır. Bu oran 1995–2004 yılları arasında ortalama %10-15
olarak gerçekleşmiş, ilerleyen yıllarda tersanelerimizdeki gelişimler paralelinde
ortalama %30-35’ler seviyelerine çıkmıştır. Yükselen bu trend ile yan sanayi üreticisi

bir kısım firmalar, uluslararası rekabet kuralları ve bunların getirdiği zorunluluklar
nedeniyle ürün kalitesini artırmışlar ve ürettikleri ürünlerin inşa edilen gemi ve
yatlarda yaygın kullanılmasını sağlamışlardır.

Ülkemiz gemi inşa sektörü büyümesine paralel olarak gemi yan sanayimizdeki
istihdama ve dolayısıyla da ülkemizin en büyük sorunu olan işsizliğin çözümüne katkı
sağlamıştır. 2002 yılında 30.000’lerde olan yan sanayi çalışan sayısı, 2008 yılında
103.500, 2011 yılında 62.256 ve 2014 yılında 50.000 kişiye ulaşmış olup, 2019 yılında
ise ana ve yan sanayi istihdamının toplam 100.000 kişi olarak gerçekleştiği

görülmüştür. Başlıca yan sanayi ithalatlarımız; çelik saç ve profiller - elektronik seyir
yardımcıları, haberleşme sistemleri, pervane, baş ve kıç iterlerdir. Ülkemizdeki başlıca
yan sanayi üretimleri şöyle sıralanabilir;

 Çelik döküm malzeme
 Kaynak ve kesme gereçleri
 Dizel jeneratör - Güverte makineleri (ırgat, vinç vb.)
 Kazan ve kompresör
 Valf ve boru devreleri
 Havalandırma sistemleri
 Elektrik teçhizat ve kablo

 Ambar kapakları
 Kapı, lomboz ve marangozluk ürünleri

c) İstihdam: 1996 yılında yalnızca tersanelerde 2.300 kişiye istihdam sağlayan sektördeki
bu rakam 2007 yılı itibarıyla 33.480’e ulaşmış, ancak 2008 yılından itibaren bir düşüş
yaşanmaya başlamıştır. 2010 yılında Türkiye’deki tüm tersanelerden alınan verilere
göre 21.449 kişiye istihdam sağlanırken 2011 yılında yaklaşık 20.560 kişi bu sektörde
çalışmaya devam etmiştir. Sektördeki istihdam artışı 2012 yılında da devam ederek
23.000 kişiye ulaşmıştır.

14